Foto: Peter Nieuwenhuijsen

Vijversburg Toegankelijk voor publiek

Wie kent niet het markante theehuis bij het kruispunt Tytsjerk? Daar staat ook het neo-classicistische landhuis Vijversburg, omgeven door een uitgestrekt parkbos.

Deze geliefde wandelplaats is bij de inwoners van Leeuwarden beter bekend als 'het bos van Ypeij', genoemd naar de laatste eigenaar van het buiten, Age Looxma Ypey. In het bos vindt men enkele follies, zoals een ('enge') grot bij een tuinprieel en een 'kluizenaarshut', en tuinsieraden, waaronder rustieke bruggetjes, maar ook moderne kunstwerken. Op deze plaats liet rond 1690 de lakenkoopman Pieter van der Geest uit Leeuwarden een eenvoudig zomerhuis bouwen, naast het slot Toutenburg, in 1528 gebouwd als buitenplaats voor stadhouder Georg Schenk van Toutenburg.

In 1808 verwierf de rijke koopman Age Binses Looxma het buiten. Zijn schoonzoon Nicolaas Ypeij liet het huidige Vijversburg in 1844 verbouwen, waarbij zoon Age de eerste steen legde In die tijd werd een deel van de tuin door L.P. Roodbaard in de landschapsstijl ingericht. Nicolaas' zoon liet het huis opnieuw vergroten. Omdat deze Age Looxma Ypey kinderloos bleef, liet hij de buitenplaats na aan een stichting van weldadigheid. De Stichting Op Toutenburg zorgt nog steeds voor onderhoud van het buiten.

Het terrein is in 2014/5 aan de westkant uitgebreid met terreinen die zijn ingericht volgens ontwerpen van de kunstenaars Tobias Rehberger (Du) en Piet Oudolf. Aan de villa is een glazen tentoonstellingsgebouw vastgehecht, naar ontwerp van Junya Ishigami em Marieke Kums.

Vijversburg is geregeld het toneel van (buiten)exposities.

Tarieven van de voordelige jaarabonnementen (vriendenkaarten)

  • Gezinsabonnement: € 20,-
  • Pake en beppe abonnement: * € 20,-
  • Abonnement twee samenwonende partners: € 12,50
  • Individueel abonnement: € 7,50

Eind januari ontvangt u de mail met het betalingsverzoek voor 2021.

* Nieuw: het pake en beppe-abonnement. Bent u al vriend van Vijversburg en wilt u het park ook met uw kleinkinderen bezoeken? Vraag dan een uitbreiding van uw abonnement aan via info@vijversburg.nl. Via dit mailadres kunt u ons ook laten weten of uw gezinssamenstelling is gewijzigd.

De bouwheer van het Vijversburg van 1808, Age Binses Looxma, had één erfgename, Baudina. Zij trouwt in 1828 met Nicolaas Ypeij, arts te Leeuwarden. Zij is welgesteld, hij is een intellectueel, zoals er meer zijn in zijn familie. 

In 1843 gaat het echtpaar Ypeij-Looxma wonen op Vijversburg. Een jaar later bouwen zij een groot nieuw huis op de plaats van het huidige. Hun zoontje, Age Looxma Ypey, legt de eerste steen, zoals nog te lezen is op de zuidwesthoek van het huis. De tuin wordt sterk uitgebreid in landschappelijke stijl, deels onder leiding van Roodbaard. 

Na het overlijden van dokter Ypey wonen moeder Baudina en zoon Age Looxma Ypey jarenlang (van 1869 tot 1890) samen in de villa. Age bleef dus ongetrouwd en kinderloos. Hij stierf twee jaar na zijn moeder (1892). Over Age zegt prof. Goffe Jensma: 'Hij had alles mee om een geweldig leven te leiden en volop te genieten. Maar er is werkelijk niets waaruit blijkt dat hij ook werkelijk genoten heeft.' Samen met zijn moeder was hij buitengewoon vrijgevig, zonder dit met tromgeroffel te begeleiden. Hij was in kunst geïnteresseerd en zette de porseleinverzameling voort waarvan hij de basis had geërfd. Zijn collectie is in het Fries Museum terechtgekomen. Bij gebrek aan erfgenamen liet Age zowel de villa als zijn bezittingen na aan publieke doelen. 

Age looxma Ypeij
Age Looxma Ypeij

Baudina blijft achter met haar enige zoon Age. In 1890 overlijdt Baudina en in 1892 Age, die ongetrouwd blijft.

 

Stichting Op Toutenburg

In zijn testament, dat begint met de woorden ‘Tot aandenken aan mijne moeder’, wordt onder andere geregeld dat er een stichting Op Toutenburg wordt opgericht die tot taak heeft het park en de villa te onderhouden en hun boerderijen in Tytsjerksteradiel te beheren.


Afbeeldingen