Foto: Peter Nieuwenhuijsen

Liauckamastate Niet toegankelijk voor publiek

Ten noorden van Sexbierum ligt het omgrachte terrein van de voormalige Liauckamastate.

Het huis

Deze oude state met een vermoedelijk dertiende eeuwse stins als kern, werd in 1824 afgebroken. Het gebouw is toen door timmerbaas Schaaf op tekeningen vereeuwigd.

Het voorname hoofdelingengeslacht Liauckama is vanaf de veertiende eeuw eigenaar van het complex, bestaande uit het huis, poort, stins en state. In 1498 en 1580 werd de state bestormd en deels in brand gestoken maar het gebouw werd hersteld. Vervolgens is de state verfraaid in verband met het huwelijk van Jel van Liauckama met de Vlaamse edelman Eraert van Pipenpoy in 1610. Van het bruiloftsmaal is een schilderij vervaardigd waarop het interieur van de zaal van Liauckamastate met de gedekte tafels te zien is. Dit is één van de tien schilderijen van de zogenaamde Pipenpoyse bruiloft, die in de grote zaal en het vertrek ernaast hingen.

De state rees uit het water op en had een ingewikkelde plattegrond waarin twee hoge haaks op elkaar staande vleugels en een toren met wenteltrap het meest opvielen. In het gebouw waren oude kelders en vele vertrekken waarvan de entree met wapenborden, de kapel en de zaal met een bijzondere schilderijencollectie het noemen waard zijn.

De huidige boerderij van Liauckamastate uit 1862 heeft een horeca-functie gehad, maar dai is nu ook verleden tijd. Wat de bezoeker nog wel kan, is om de oude gracht heen wandelen en daarna door het veld heen en weer naar de Latsmastate, nu een fraaie, monumentale boerderij uit het midden van de 19e eeuw.

De poort

De in 1604 verbouwde toegangspoort met wapensteen markeert nog steeds het terrein. Deze is opgetrokken van verschillende soorten steen. De al in 1479 genoemde poort is waarschijnlijk toen verhoogd met gele steen. In de beide topgevels zijn duivengaten aangebracht.

Van Liauckemastate in Sexbierum resteert alleen het oude poortgebouw. De state was echter een der rijkste en ook kleurrijkste in Fryslân. Twee Liauckema's behoorden volgens Jacob van Lennep al tot de kruisvaarders onder Godfried van Bouillon, in 1097. Dat leverde hun de status van ridder op.

De state zelf wordt voor het eerst genoemd in de 14e eeuw. Het geslacht Van Liauckema bewoonde de state tot 1599, toen de slotvrouwe, Sjouck van Liauckema, de state naliet aan haar zoon, Tjalling van Camstra. Diens oom, Jarich van Liauckema, bestreed echter de rechtsgeldigheid van deze erfenis, zich beroepend op een testament van enkele generaties eerder. Na een proces van twintig jaar kreeg deze oom gelijk, en daarmee de state. Gezien zijn 'bezigheden buitenshuis' (als hoge officier in het Spaanse leger, in Groningen en in Zutphen) zal Sexbierum voor hem niet de handigste woonstee zijn geweest, maar Jarich leidde een lang leven (hij stierf in 1642 op 84-jarige leeftijd) en kan er van zijn oude dag hebben genoten. Zoons had hij echter niet en het geslacht Van Liauckema stierf in 1642 dan ook uit in de mannelijke lijn.

Zijn oudste dochter Jel trad in het huwelijk met de Vlaamse edelman Eraert van Pipenpoy. Deze bruiloft werd op ongekend grootse wijze gevierd, zoals te zien is op een tweetal schilderijen, eigendom van het Fries Museum. De twee schilderijen (oorspronkelijk zes, een hele 'reportage') zijn (met meer en minder succes) gerestaureerd in het Bonnefantenmuseum in Maastricht.

(Deze tekst is gebaseerd op de tekst van www.stinseninfriesland.nl)


Afbeeldingen


Video