Schierstins Open to the public
Unique, medieval tower house (approx. 1300), which was extended over time. Now a culltural centre which accommodates a permanent exhibition. Name giver of the 'stinzen plants'. Open to visitors.
Het Huis
De naam 'Schierstins' verwijst naar de vroegst bekende eigenaren, de "schiere monniken" of Cisterciënsers, die volgens een oorkonde uit 1439 de toren bezaten. De toren stond binnen een omgracht terrein op een heuvel en was uit veiligheidsoverwegingen pas op de hoogte van de verdieping via een ladder te bereiken. De dikke bakstenen muren bevatten schietgaten en later kruisvensters.
Vanaf de 17de eeuw werd de stins voor bewoning geschikt gemaakt en met een aanbouw aan de oostzijde uitgebreid. Voorname personen uit Leeuwarden en Franeker gebruikten de stins in de 18de eeuw als buitenplaats, zoals professor Gerdes en zijn vrouw en hun dochter, die getrouwd was met professor S.H. Manger, theoloog aan de universiteit van Franeker. In het begin van de 19e eeuw verwierf de Leeuwarder burgemeester Thijs Feenstra het complex. Een opvallende eigenaar was B.Th. baron van Heemstra, die er vanaf 1871 een museum heeft ingericht.
Later raakte de toren in verwaarloosde toestand. In 1906 en in 1961 werd het complex ingrijpend gerestaureerd. In de toren zijn oude bouwfragmenten te zien, terwijl in de aanbouw, in de zaal met fraaie rococo-schoorsteenomlijsting, exposities worden gehouden. Het complex is eigendom van de gemeente Dantumadiel en is nu als cultureel centrum toegankelijk.
De tuin
In de tuin van de Schierstins staan verscheidene soorten stinzenplanten. Toen dr. J.Botke de naam 'stinsplanten' lanceerde in zijn boek over De Gritenij Dantumadiel (1932), noemde hij meteen de Schierstins. Hij merkte op dat je bij stinzen en op plaatsen waar die gestaan hebben, plantjes aantreft die je elders niet meer vindt. Als eerste voorbeeld noemt hij dan het Haarlems klokkenspel in de tuin van de Schierstins. Men zegt dat hij er weet van had dat de inwoners van Feanwâlden dit plantje aanduidden als 'stinzeblomkes' en dat zijn categorie 'stinsplanten' hierdoor geïnspireerd zal zijn.
Heden ten dage kunnen we in deze tuin nog enkele bijzondere soorten aantreffen, zoals wit en Japans hoefblad en een steenbreeksoort die de enkelbloemige tegenhanger is van het Haarlems klokkenspel.
